کود آهن چیست | سولفات آهن | خرید سولفات آهن

سولفات آهن (خشک و 7 آبه) معروف ترین کود آهن به حساب می آید. علائم کمبود در گیاه، نحوه استفاده و میزان مصرف آن در ادامه شرح داده شده است. برای خرید سولفات آهن با کارشناس مربوطه در ارتباط باشید.

 

شکل های قابل جذب Fe در خاک به صورت اجزای آلی و معدنی وجود دارد. کانی های Fe به منظور بافر کردن Fe تخلیه شده از محللو خاک در نتیجه جذب توسط گیاهان، حل می شوند. Fe محلول می تواند به وسیله ی ریز جانداران و تشکیل کمپلکس های ترکیبات آلی در محلول خاک پویا شود.

از آنجایی که غلظت Fe در مقایسه با پتاسیم، منیزیم ، کلسیم ، سدیم و آلومینیوم در خاک های اسیدی کم است، کاتیون های عناصر کم مصرف مانند Fe جذب سطحی بر CEC نمی شوند بنابراین Fe جذب سطحی شده تاثیر کمی بر Fe قایل استفاده ی گیاه دارد

سولفات آهن چیست؟

آهن یک عنصر ضروری برای برخی از گیاهان است. این عنصر فتوسنتز را تقویت می کند.

این فرآیند انعطاف‌پذیری گیاه را افزایش می‌دهد و به آن رنگ سبز و زیبا می‌دهد. در نتیجه استفاده از این ماده برای برخی گیاهان مانند چمن ضروری است. وجود کافی از این عنصر سبب ایجاد رنگ سبز و سلامت گیاهان به خصوص چمن می شود. با اینکه عمده کاربرد این ماده به عنوان کود است اما از نظر شیمیایی، سولفات آهن نمکی است با کاربردهای مختلف – صنعتی، کشاورزی و حتی پزشکی.

نقش کود آهن در گیاه

آهن به شکل های Fe2+ , Fe3+ جذب ریشه ها می شود. Fe می تواند به هر دو شکل اکسیدی وجود داشته باشد و با جذب و از دست دادن الکترون (بسته به پتانسیل اکسیدی محیط) مطابق واکنش زیر به هم تبدیل می شوند

Fe2+<—> Fe3++e

انتقال الکترون بین مولکول های آلی و Fe ، پتانسیل الکتروشیمیایی را برای تغییرات بسیاری از آنزیم ها در گیاهان فراهم می سازد. تعدادی از این آنزیم ها در ساخت کلروفیل نقش دارند. و وقتی کمبود Fe وجود دارد، تولید کلروفیل کاهش می یابد که به دنبال آن علائم زردی ناشی از کمبود Fe نمایان می شود.

آهن جز ساختمانی مولکول های پروفیرین ، سیتوکروم ها، هم ها، هماتین ، فری کروم، و لگ هموگلوبین است. این ترکیبات در واکنش های اکسیداسیون – احیا در فتوسنتز و تنفس دخالت دارند. بیش از 75 درصد آهن سلول ها در کلروپلاست قرار گرفته و بیش از 90 درصد Fe برگ ها در لیپوپروتئین کلروپلاست و غشا میتوکندری وجود دارد

سیتوکروم های حاوی Fe موجود در کلروپلاست در فرایند های احیای فتوسنتزی نقش بازی می کنند جایی که فرودکسین (پروتئین حاوی Fe و S) ، به عنوان گیرنده الکترون عمل می کند. فرودکسین ها نخستین ترکیبات پایدار در زنجیره انتقال الکترون فتوسنتزی می باشند.

احیای O2 و H2O در طول تنفس نیز یک نقش عمومی ترکیبات Fe است. Fe یک جز تشکیل دهنده ی آنزیم نیتروژناز است که آنزیم ضروری برای تثبیت N به وسیله ی موجودات تثبیت کننده می باشد.

Fe همچنین جایگزین نسبی با Mo ، در آنزیم احیا کننده NO3- در سویا را دارا می باشد. محدوده کفایت Fe دذ بافت های گیاهی بین 50 الی 250 پی پی ام است. عموما وقتی محتوی Fe بافت کمتر از 50 ppm باشد، کمبود Fe بسیار محتمل است. به همین دلیل استفاده از کود اهن به خصوص سولفات آهن رواج پیدا کرده است.

علائم کمبود آهن در گیاهان

علائم کمبود Fe نخست در برگ های جوان نمایان می شود. زیرا Fe در گیاه پویا نمی باشد. در برگ های جوان زردی بین رگبرگی توسعه می یابد و در حالت کمبود شدید سریعا به کل برگ توسعه می یابد. در حالت شدید ، برگ ها کاملا سفید و نکروزه (سوخته) می شوند.

سمیت Fe نیز در شرایط خاص می تواند مشاهده شود. برای مثال در برنج رشد یافته در شرایط زهکشی ضعیف یا در خاک های غرقاب ، علائم برنزه شدن برگ ها وقتی غلظت Fe در برگ ها های برنج بیش از 300ppm باشد مشاهده می شود.

برای رفع این کمبود می توان از کود آهن به خصوص سولفات آهن استفاده نمود

انواع Fe در خاک

معدنی: Fe چهارمین عنصر فراوان در طبیعت می باشدو حدود 5 درصد از پوسته ی خارجی زمین را تشکیل می دهد. کانی های اولیه و ثانویه که معمولا در خاک شامل می شوند شامل الیوینMg, Fe)2SiO4)، سیدریت FeCO3، هماتیت Fe2O3، گلئوتیت FeOOH، و مگنتیتFe3O4 می باشند.

میزان کل Fe در خاک از 0.7 الی 55 درصد تغییر می کند. حلالیت کانی های معمول در خاک ، خیلی کم است و بسته به pH خاک تنها 10-6 الی 10-24در محلول می باشد.Fe خاک به رسوب Fe(OH)3 بی شکل اظلاق می شود که در بیشتر خاک ها حلالیت Fe را تعیین می کند

Fe محلول در خاک:در مقایسه با سایر کاتیون ها، غلظت Fe3+محلول بسیار پایین است. در خاک های با تهویه ی خوب (اکسیدی) Fe2+ محلول کمتر از Fe3+ می باشد. غلظت Fe2+ محلول در شرایط غرقابی به طور معنی داری افزایش می یابد. رابطه وابسته به پی اچ ،Fe3+ در محلول خاک عبارتند از:

Fe(OH)3+3H+<—–>Fe3+ +3H2O

برای هر یک واحد افزایش pH،غلظت Fe3+هزار برابر کم می شود. در مقابل، غلظت Fe2+ صد برابر کاهش پیدا می کندکه میزان کاهش Fe2+ مشابه سایر کاتیون های دو ظرفیتی است.در محدوده pH معمول خاک ، غلظت کل Fe محلول برای برطرف کردن نیاز گباهان حتی در خاک های اسیدی کافی نیست، ولی کمبود Fe در خاک های اسیدی اغلب کمتر از خاک های آهکی با pH بالا مشاهده می شود. آشکار است که مکانیسم های دیگری قابلیت جذب Fe را برای گیاهان افزایش می دهند. در غیر این صورت گیاهان رشد یافته تقریبا در تمام خاک ها با کمبود Fe مواجه می شوند.

عوامل موثر بر قابلیت استفاده Fe

موارد زیر می تواند سبب کمبود آهن در خاک ها شوند ( رفع کمبود با کود آهن به خصوص سولفات آهن و یا انواع کلاته ها صورت می گیرد):

pH خاک و بیکربنات

 کمبود Fe اغلب در خاک های اهک دار با pH بالای مناطق خشک مشاهده می شود. ولی ممکن است در خاک های اسیدی با مقدار کل Fe کم نیز مشاهده شود. آب آبیاری و خاک های حاوی بیکربنات زیاد HCO3- ممکن است کمبود Fe را تشدید کنند زیرا در حالت تجمع بیکربنات ،pH خاک بالا می رود. خاک های آهک دار دارای پی اچ 7.5-8.5 می باشند که اغلب بیشترین شیوع کمبود Fe و کمترین حلالیت آن در این خاک ها دیده می شود

HCO3- در خاک های آهکی با واکنش زیر تشکیل می شود:

CaCO3+CO2+H2O—->Ca2++2HCO3-

با وجود آنکه حضور CaCO3 به تنهایی به معنای کمبود Fe نیست ولی رابطه متقابل آن با شرایط خاص محیطی خاک منجر به کمبود Fe می شود.

زیادی آب و تهویه ی ضعیف

واکنش فوق با تجمع CO2 در خاک های خیس با تهویه ضعیف تشدید می شود. به دنبال آن خاک های آهکی سنگین بافت و متراکم، مستعد کمبود Fe هستند. زردی ناشی از کمبود Fe اغلب در شرایط آب و هوایی سرد و بارانی وقتی که رطوبت خاک بالا و تهویه خاک ضعیف است مشاهده می شود. همچنین توسعه ی ریشه و جذب عناصر غذایی در شرایط سرد و رطوبت زیاد،کاهش می یابد که در ایجاد تنش Fe مشارکت می کنند.

زردی ناشی از پی اچ بالا و بیکربنات اغلب وقتی که خاک خشک می شود به خودی خود برطرف می شود. ایجاد شرایط غرقاب ، جایی که تشکیل بیکربنات در کمبود Fe دخالت نداشته باشدمی تواند قابلیت استفاده Fe را با افزایش Fe2+ ارتقا دهد

ماده آلی

کمبود Fe ناشی از آهک در خاک های با رطوبت زیاد مشاهده می شود

برهمکنش با سایر عناصر

کاتیون های فلزی می توانند با Fe برهمکنش داشته باشند و کمبود Fe را به وجود آورند برای مثال ، مقدار زیادی Cu در خاک بعد از مصرف گسترده ی CuSO4 به عنوان کود شیمیایی یا قارچ کش ها می تواند در گیاهان حساس تنش Fe به وجود آورد. همچنین گیاهان حساس به کمبود Fe زرد ی ناشی از کمبود Feرا وقتی در خاک های حاوی Mn زیاد رشد کنند نشان می دهند.

 

انواع کود آهن

Feآلی:

اغلب  فضولات حیوانی حاوی مقدار کمیFe قابل استفاده هستندکه معمولا بین 0.1-0.02 درصد می باشد. هر چند Fe قابل استفاده کافی می تواند با مصرف مقدار ناسب کود های دامی تامین شود ولی فایده اصلی اضافه کرد ضایعات آلی افزایش  مواد آلی خاک و به دنبال آن تاثیرات تشکیل کلات به وسیله ی آن ها می باشد.

افزایش تشکیل کلات Fe ممکن است Fe قابل استفاده را فراهم کند حتی اگر کود دامی آهنی نداشته باشد. در مقابل، ضایعات شهری می تواند حاوی مقدار زیادی آهن تا 5 درصد باشد

در جدول زیر حساسیت گیاهان زراعی به کمبود آهن را می توانید مشاهده کنید ( برای گیاهان حساس می توان از کود آهن استفاده کرد):

مقاوم	نسبتا مقاوم	حساس
یونجه	یونجه	آزالیا
جو	مارچوبه	لوبیا
ذرت	جو	توت
پنبه	ذرت	گردو
کتان	پنبه	مرکبات
برنج	گوجه فرنگی	سویا

*برخی گیاهان در دو طبقه بندی قید شده اند، که علت آن تغییرات در خاک و شرایط رشد می باشد

میزان مصرف کود آهن

زردی ناشی از کمبود Fe نسبت به کمبود سایر عناصر کم مصرف به سختی درمان می شود. به طور کلی اضافه کردن Fe معدنی به خاک ها تاثیری در برطرف کردن کمبود Fe در خاک های با pH بالا ندارد زیرا به سرعت به شکل غیر محلول Fe(OH)3 تبدیل می شود.

برای مثال وقتی FeSO4.7H2O اضافه شود تنها 20 درصد Fe اضافه شده برای گیاه، پس از یک هفته قابل استفاده است در حالی که با اضافه شدن Fe-EDDHA پس از 7 و 14 هفته به ترتیب 70 و 24 درصد Fe قابل استفاده است. اضافه کردن Fe معدنی به خاک های اسیدی مبتلا به کمبود Fe می تواند مقدار کافی Fe تامی نماید.

کمبود Fe اصولا با محلول پاشی Fe معدنی قابل درمان است. یک بار محلول پاشی محلول 2 درصد FeSO4  با مقدار محلول مصرفی 15-30 گالن در ایکر برای رفع کمبود های متوسط کافی است، ولی چندبن بار محلول پاشی به فواصل زمانی 7-14 روز برای رفع کمبود های شدید ضروری است. نمک های Fe در صورتی که به تنه درختان میوه تزریق شوند در کنترل زردی ناشی از Fe موثرند

انواع کود آهن

درصد Fe	منبع
19	سولفات آهن (سولفات فرو)
23	سولفات فریک
77	اکسید فرو
69	اکسید فریک
29	فرو آمونیوم فسفات
14	فرو آمونیوم سولفات
22	پلی فسفات آمونیوم
6-10	کلات های آهن
5-10	مواد آلی طبیعی

طریقه مصرف کود آهن

برای سبزیجات

منبع: کلات های آهن

مقدار مصرف:0.5-1 lbs/a / به صورت محلول پاشی / خیس نمودن برگ ها با محلول، تکرار در صورت نیاز

مرکبات

منبع: کلات آهن

مقدار مصرف: 12-24g / محلول پاشی/ 3 بار محلول پاشی 125 L/a

لوبیا

منبع: سولفات آهن

مقدار مصرف: 595 g Fe/100 L H2O/  محلول پاشی به فواصل 2 هفته تا علائم از بین برود
80-125 L/a

پنبه

منبع: فریک سولفات

مقدار مصرف: 1.0lb Fe/100 L H2O / محلول پاشی و خیساندن گیاهان تکرار در صورت نیاز

 

نتایج:

بعد از سولفات آهن احتمالا بیشترین مصرف کود های اهن مربوط به کلات های Fe مصنوعی می باشد. این مواد در آب محلول بوده و به هر دو طریق خاکی و محلول پاشی مصرف می شوند. کلات Fe را از واکنش هایی که تولید Fe معدنی نامحلول در خاک می نمایند محافظت می کند.

مزایای استفاده

برای چمن ها به عنوان عامل کشتن خزه استفاده می شود.
منبع آهن و ایده آل برای ترکیب با سایر محصولات کود.
باغبان ها این ماده را در مخلوط با سایر کود ها استفاده می کنند زیرا باعث افزایش رنگ سبز در برگ های گیاه می شود

منبع:

ویکیپدیا