CAS Number چیست؟ آشنایی کامل با Batch Number و UN Number

CAS Number چیست؟ Batch Number و UN Number چیست؟ Lot Number  چه کاربردی دارد؟ در این مقاله به بررسی کد های شناسایی در صنایع شیمیایی بیشتر می پردازیم.

 

CAS Number چیست؟

در دنیای وسیع و پیچیده شیمی، شناسایی دقیق و دسته بندی مواد شیمیایی از اهمیت بالایی برخوردار است. CAS Number با نام دیگر CAS Registry Number شناسه‌های عددی منحصربه‌فردی هستند که به مواد شیمیایی خاص اختصاص داده می‌شوند و محققان را قادر می‌سازند تا اطلاعات مربوط به مواد شیمیایی را دقیقاً شناسایی و بازیابی کنند.

Chemical Abstracts Service (CAS)، یک بخش از انجمن شیمی آمریکا (ACS) است که به عنوان یکی از شناخته شده ترین سازمان های ارائه دهنده اطلاعات شیمیایی عمل می کند. شماره CAS در سال 1965 به عنوان یک سیستم استاندارد برای شناسایی و نمایه سازی مواد شیمیایی توسط همین سازمان معرفی گردید. این شناسه به کدهای عددی منحصر به فرد به ترکیبات، پلیمرها، آلیاژها، مواد معدنی و سایر مواد اختصاص داده می شود.

هر شماره CAS از سه بخش تشکیل شده است ارقام  CAS دارای اهمیت خاصی هستند و اطلاعات ارزشمندی در مورد ترکیب ارائه می دهند.

اهمیت شماره های CAS

1. منحصر به فرد بودن: اعداد CAS منحصر به فرد بودن و شناسایی بدون ابهام مواد شیمیایی را امکان پذیر می کند. این امر به ویژه در هنگام برخورد با ترکیباتی با نام های رایج یا فرمول های شیمیایی بسیار مهم است. دانشمندان می توانند با اختصاص یک شماره CAS مجزا به هر ماده، سردرگمی را از بین ببرند و شناسایی دقیق آن ها را ممکن نمایند.

2. بازیابی اطلاعات: اعداد CAS به عنوان یک ابزار کارآمد برای مکان یابی و بازیابی اطلاعات دقیق در مورد مواد خاص از پایگاه های داده شیمیایی  عمل می کنند. پایگاه های داده برجسته مانند Chemical Abstracts Service (CAS)، PubChem، Scopus و …به اعداد CAS به عنوان شناسه متکی هستند. محققان می توانند از این اعداد برای دسترسی به داده های دقیق، از جمله ساختارهای شیمیایی، خواص فیزیکی، اطلاعات ایمنی استفاده کنند.

3. استانداردسازی بین المللی: اعداد CAS در سراسر دنیا یکسان هستند.

4. انطباق با مقررات: نهادهای نظارتی، مانند آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) و آژانس مواد شیمیایی اروپا (ECHA)، برای شناسایی دقیق و ردیابی مواد شیمیایی به اعداد CAS متکی هستند. این اعداد به رعایت مقررات، بررسی خطرات، اقدامات ایمنی و اجرای کنترل‌ها و محدودیت‌های لازم کمک می‌کنند.

تخصیص شماره CAS به چه صورت انجام می شود؟ پس از تکمیل فرآیند ارزیابی و تأیید، سازمان CAS یک شماره منحصر به فرد را به ترکیب شیمیایی اختصاص می دهد. این شماره به شناسه دائمی آن در سیستم CAS تبدیل می شود و به عنوان مرجع رسمی شناسایی آن عمل می کند. رشته شیمی پویا است و ترکیبات جدید به طور منظم کشف، سنتز یا اصلاح می شوند. برای همگام شدن با این پیشرفت ها، CAS پایگاه داده خود را به روز می کند و شماره های جدید CAS را در صورت لزوم اختصاص می دهد. این فرایند تضمین می کند که محققان می توانند به طور دقیق آخرین مواد شیمیایی را شناسایی کرده و به آنها دسترسی داشته باشند.

Batch Number چیست؟

بچ نامبر و یا لات نامبر برای ردیابی اقلام در طول فرآیند تولید استفاده می شود و می توان از آنها برای شناسایی اقلام فراخوان شده یا محصولات دارای نقص استفاده کرد. این شناسه عموما توسط تولید کننده تعریف می شود و به صورت اعدادی بر روی بسته بندی انواع محصولات قابل رویت است.

عموما بچ نامبر شامل سیستم شماره گذاری دسته ای 6 رقمی حاوی تاریخ تولید و یک شماره دسته منحصر به فرد است. شماره به شکل YMMNNN است که در آن:
Y = آخرین رقم سال
MM = ماه
NNN = شماره دسته منحصر به فرد
به عنوان مثال، شماره محصول 009018 به این معنی است که دسته 018 در سپتامبر (09) سال 2020 (0) ساخته شده است. این کارخانه می تواند برای اطلاع از موارد دیگر در مورد دسته از جمله نوع محصول به شماره دسته منحصر به فرد مراجعه کند.

UN Number چیست؟

شماره UN یک عدد چهار رقمی است که کالاهای خطرناک، مواد و اشیاء خطرناک (مانند مواد منفجره، مایعات قابل اشتعال، مواد سمی و غیره) را در چارچوب حمل و نقل بین المللی مشخص می کند.

در وبسایت Chemradar،  کاربران می توانند تا با وارد کردن یک شماره چهار رقمی یا نام حمل و نقل مناسب، اطلاعات حمل و نقل کالاها و میزان خطر آن ها را به دست آورند. همچنین برچسب های حمل و نقل، کلاس خطر، گروه بسته بندی و مقررات ویژه را ارائه می دهد.

اعداد سازمان ملل متحد (UN) اعداد چهار رقمی هستند که در سراسر جهان در تجارت و حمل و نقل بین المللی برای شناسایی مواد شیمیایی خطرناک یا طبقه بندی مواد خطرناک استفاده می شوند. شماره های سازمان ملل، شناسه های منحصر به فردی هستند که توسط کمیته کارشناسان سازمان ملل متحد در زمینه حمل و نقل کالاهای خطرناک مشخص شده است.

برخی از مواد خطرناک شماره سازمان ملل خاص خود را دارند (مثلاً آکریل آمید دارای UN 2074 است)، در حالی که گاهی گروهی از مواد شیمیایی یا محصولات با خواص مشابه یک شماره سازمان ملل متحد دریافت می کنند (مانند فندک ها و گازهای قابل اشتعال، دارای UN 1057 هستند). توجه نمایید که یک ماده شیمیایی در حالت جامد خود ممکن است یک عدد UN متفاوت از فاز مایع دریافت کند اگر خواص خطرناک آن به طور قابل توجهی متفاوت باشد. مواد با سطوح مختلف خلوص (یا غلظت در محلول) نیز ممکن است UN متفاوتی دریافت کنند.

Lot Number چیست؟

لات نامبر اغلب با نام‌های مختلفی از جمله، بچ نامبر (که معمولاً در انگلستان استفاده می‌شود)، شماره کد، یا کد لات نامیده می‌شوند.هیچ تفاوتی بین بچ و لات نامبر وجود ندارد.

برای خرید مواد شیمیایی (مانند اپتیکال برایتنر، خرید بتایین و…) با شیمیایی تهران در ارتباط باشید.